Notities

Thuis, aan tafel gezeten achter mijn laptop —het opgeklapte scherm— mijn raam op de wereld. En daar verscheen het bericht RAAMvertelling. Een uitnodiging met een schematische plattegrond van de Afrikaanderbuurt in Hengelo —de buurt waar ik zo lang geleden zo lang gewoond heb. Dat moet in een andere tijd geweest zijn.
Niet eerder stond ik zo bewust stil bij de namen. De La Rey, Reitz, Cronjé, Schalk Willem Burger, Botha, Steyn, Krüger —allen Witmensen. Inderdaad— Afrikaners dus. Nederlandse kolonisten die zich vanaf 1652 in Zuid Afrika vestigden op en rond Kaap de Goede Hoop, waarbij ‘kaap’ een zelfstandig naamwoord is en geen werkwoord zoals in het gebiedende: Kaap de Goede Hoop!

RAAMvertelling, een project van de man achter de schermen. En dan weet iedereen in kunstminnend Hengelo dat het hier gaat om Ricardo Liong-A-Kong. Gevraagd naar zijn motivatie noemt hij ondermeer het verrassen van passanten en het verbinden van mensen. Met zes deelnemende kunstenaressen en zes gastvrouwen zal het ook dit keer weer gelukt zijn.

RAAMvertelling, zes kunstenaars die elk binnen een kader van 30 x 30 cm een werk mogen exposeren —achter één der voorruiten van zes speciaal hiertoe aangezochte bewoners. En wel in de Afrikaanderbuurt. Dat wilde ik zien.

De Afrikaanderbuurt die niet alleen mijn neighbourhood is geweest, maar tevens en nog steeds, een buurt is die zich kenmerkt door een licht verheffende sfeer van kunst-gedreven vrijheid. Jozef de Bot woont er (dus wordt Anne Wind ook vaak gesignaleerd). Johan van der Veen woonde er samen met Ettie Nijlunsing. Alsook Marcel te Kiefte zaliger. Marijke Agterbosch woont er (bij wie Wynand Buursink kind aan huis is), en Nanon Morsink voor ze naar Spanje vertrok. De A-Galerie onder leiding van Edo Zupan is er gevestigd. En tot het verleden hoort Galerie Knigge waar aan de buitenmuur een werk van Martin Oostenrijk prijkte. (Dit object is overigens nog steeds te zien in de Reitzstraat, bevestigd aan een degelijk gemetselde vestingwand, puur vakmanschap. Je zou kunnen zeggen aangebracht in een kader, een inspringend raamwerk.)

The Old Home Town looks the Same, as I Step down from the Train. Tom Jones verwoordde mijn gevoel toen ik in Hengelo aankwam. It’s Good to Touch.
Wederom werd ik bevestigd in mijn idee dat een cultuur de mensen beïnvloedt, meer dan dat de mensen een cultuur beïnvloeden. Ik zag de zadeldaken van de huizen, de zadeldaken die zeiden: klein blijven, gedeisd houden. Je wordt er in geboren, nieuwkomers worden er in gedrongen. Met deze gedachte betrad ik de Afrikaanderbuurt op zoek naar de werken van Fenneke ten Thij, Martha Lucía Inagán, Dorothea Christiane, Margit Rusert, Jackie Bacon en Mechtild Wendt. Alle werken die het verdienen om naar uit te zien en om langer bij stil te staan.
Het was wel zoeken! En dat niet omdat het al begon te schemeren. Is het formaat al bescheiden, de plaatsing evenzeer! Veelal naar een hoekje gedirigeerd.
Het was misschien naïef van mij te denken dat de werken op het snijpunt van de raamdiagonalen zouden hangen, pontificaal middenin.

Als dit al kritiek is, dan is het goed te bedenken dat het nu de eerste keer is dat project RAAMvertelling wordt uitgevoerd. Klein beginnen. Volgend jaar mogelijk iets ruimer toeslaan, om uiteindelijk te culmineren in groots opgezette en kleurrijke schilderingen die hele ruiten zullen beslaan!
De eerste stap is gezet.

J.C. Knigge